Warren Buffett: Tôi chọn doanh nghiệp chứ không lựa cổ phiếu

Tỷ phú đầu tư Warren Buffett cho biết ông không phải là người "lựa cổ phiếu" mà "lựa doanh nghiệp", chỉ đầu tư vào công ty thật sự hiểu rõ. Vị tỷ phú 92 tuổi đã sống trong một ngôi nhà khiêm tốn suốt 65 năm qua mà chưa có ý định chuyển sang một ngôi nhà sang trọng hơn cho xứng với khối tài sản khổng lồ của ông...

Trong lá thư gửi cổ đông thường niên của công ty Berkshire Hathaway vừa được công bố, Warren Buffett nói "bí quyết" thành công của ông và cả công ty là thực hiện chiến lược đầu tư vào các doanh nghiệp có cả đặc điểm kinh doanh thuận lợi lâu dài và đội ngũ quản lý đáng tin cậy. Berkshire Hathaway sở hữu các cổ phiếu dựa trên kỳ vọng về hiệu quả kinh doanh dài hạn của doanh nghiệp, không phải coi đó là phương tiện để mua và bán kiếm chác.

"Chúng tôi không phải là những người lựa cổ phiếu, chúng tôi là những người chọn lựa doanh nghiệp", ông nói.

Chiến lược này được gọi là đầu tư giá trị, trong đó mục tiêu là bám vào cổ phiếu hoạt động tốt nhất thay vì giao dịch cổ phiếu dựa trên biến động giá ngắn hạn. Nhưng không phải ai cũng dễ dàng thành công với chiến lược này. Ngoài quy tắc số một của Buffett - "không để mất tiền" - đây là bốn câu hỏi ông thường đặt ra khi quyết định có nên đầu tư vào một doanh nghiệp nào đó hay không.

Tỷ phú Warren Buffett - CEO công ty đầu tư Berkshire Hathaway. Ảnh: CNBC

Bạn có hiểu về doanh nghiệp không?

Ngoài việc biết cách thức hoạt động của một doanh nghiệp và những gì họ cung cấp cho người tiêu dùng, bạn nên tìm hiểu câu chuyện công ty sẽ ở đâu trong 10 năm nữa, thậm chí là nhiều thập kỷ. "Nếu bạn không sẵn sàng sở hữu một cổ phiếu trong 10 năm, vậy đừng nghĩ đến việc sở hữu nó trong 10 phút", Warren Buffett từng viết trong bức thư gửi cổ đông năm 1996.

Berkshire Hathaway nổi tiếng vì đã bỏ lỡ các công ty công nghệ Google và Amazon vào đầu những năm 2000. Lý do là Buffett không chắc rằng ông hiểu các doanh nghiệp này về khả năng sinh lợi lâu dài của họ. Điều này khiến việc xác định giá trị cổ phiếu trở nên khó khăn hơn. Tuy bỏ qua Google và Amazon, các khoản đầu tư vào cổ phiếu blue-chip khác như American Express và Coca-Cola đều trở thành thương vụ lãi khủng.

Cách tiếp cận thận trọng này có thể khiến nhà đầu tư bỏ lỡ nhiều cơ hội đầu cơ hơn. "Chúng tôi đã bỏ lỡ rất nhiều thứ nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục làm điều đó", tỷ phú đầu tư cho biết.

Doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh bền vững không?

Buffett nói rằng "yếu tố quan trọng nhất" trong việc lựa chọn một khoản đầu tư kinh doanh thành công là lợi thế cạnh tranh của công ty. Lợi thế cạnh tranh càng an toàn, công ty càng có nhiều khả năng phát triển thịnh vượng trong nhiều thập kỷ.

Lợi thế cạnh tranh có thể là sở hữu một thương hiệu mạnh mà mọi người luôn sẵn sàng trả tiền để có được, như Coca-Cola. Hoặc đó có thể là một mô hình kinh doanh độc đáo, như bán bảo hiểm trực tiếp cho người tiêu dùng thay vì thông qua các công ty môi giới bảo hiểm, như trường hợp của Geico.

Ban lãnh đạo có chính trực và tài năng không?

Warren Buffett từng nói rằng ông tìm kiếm ba điều ở một nhà quản lý hoặc nhà lãnh đạo: trí tuệ, có óc sáng kiến và chính trực. Nhưng sự chính trực quan trọng nhất, bởi vì "nếu bạn có một người không chính trực, bạn sẽ luôn muốn họ lười biếng và đần độn".

Ông không muốn hợp tác với những nhà quản lý thiếu phẩm chất, bất kể triển vọng kinh doanh của doanh nghiệp đấy có hấp dẫn đến đâu. Công ty Berkshire Hathaway cũng chưa bao giờ thành công trong việc thỏa thuận với "người xấu".

Sự chính trực sẽ đi kèm với niềm tin. Đầu tư vào doanh nghiệp có ban lãnh đạo tốt, tỷ phú này sẽ không phải dành nhiều thời gian để quản lý vi mô mọi quyết định mà một nhà lãnh đạo đưa ra.

Định giá có hợp lý không?

Là những nhà đầu tư thụ động, Buffett tìm kiếm những công ty đang giao dịch với giá thấp hơn giá trị nội tại của họ. Mặc dù không có thước đo giá trị chung nào, các công ty có tiềm năng kiếm tiền lâu dài thường có thu nhập ổn định, dòng tiền tốt và ít nợ. Khi giá cổ phiếu có vẻ thấp so với giá trị của công ty, đó là cơ hội để mua vào.

Nhưng điều đó không có nghĩa ông tìm kiếm những món hời tốt chỉ dựa trên giá cổ phiếu. Đơn giản chỉ cần có được một mức giá hợp lý cho cổ phiếu của một công ty cũng có thể là chiến lược hiệu quả. Bạn đang đầu tư dài hạn vào doanh nghiệp chứ không chỉ vào giá cổ phiếu tại thời điểm mua.

"Mua một công ty tuyệt vời với mức giá vừa phải sẽ tốt hơn nhiều so với mua một công ty vừa phải với mức giá tuyệt vời", Buffett viết trong lá thư cổ đông thường niên năm 1989 của mình.

Ngôi nhà 65 năm của Warren Buffett

Theo hãng tin CNBC, ông Buffett - CEO của tập đoàn Berkshire Hathaway - hiện đang sống trong căn nhà 5 phòng ngủ ở thành phố Omaha thuộc tiểu bang Nebraska. Đây là căn nhà ông đã mua với giá 31.500 USD vào năm 1958, tương đương 329.505 USD hiện nay.

"Buffett rất thực chất", nhà báo Becky Quick của CNBC, một người có mối quan hệ lâu năm với Buffett và thường xuyên phỏng vấn ông, nhận xét. "Tính thực chất của ông ấy thể hiện qua việc ông ấy sống đúng như những gì ông ấy nói".

Buffett đã nhiều lần nói về lợi ích của việc sở hữu nhà và trong lá thư thường niên gửi cổ đông Berkshire vào năm 2010, ông gọi căn nhà của mình là khoản đầu tư tốt thứ ba trong sự nghiệp. (Hai khoản đầu tư tốt nhất là những chiếc nhẫn cưới).

Căn nhà của Buffett có tổng diện tích hơn 600 mét vuông, nằm cách chỉ 5 phút lái xe từ trụ sở Berkshire Hathaway. Căn nhà được xây dựng vào năm 1921, là một cấu trúc stucco - loại vữa tạo nên từ đất sét tự nhiên và khoáng thạch siêu mịn. Qua năm tháng, căn nhà ban đầu đã trải qua một số đợt bổ sung và nâng cấp. Theo ước tính của trang bất động sản Zillow, căn nhà hiện được định giá ở mức khoảng 1,2 triệu USD.

Trước mắt, có vẻ như Buffett - người hiện giàu thứ 5 thế giới trong xếp hạng Bloomberg Billionaires Index, với khối tài sản ròng cá nhân 109 tỷ USD - chưa có kế hoạch đổi nhà sang một căn sang trọng hơn.

"Tôi cảm thấy hạnh phúc khi sống ở đó. Tôi sẽ chuyển nhà nếu thấy mình hạnh phúc hơn ở một nơi nào đó khác", Buffett nói trong một cuộc trả lời phỏng vấn hãng tin CNBC vào năm 2009. Ông khẳng định đó là một ngôi nhà tốt: "Tôi thấy ấm áp trong mùa đông và mát mẻ vào mùa hè. Mọi thứ đều tiện lợi cho tôi. Tôi không thể hình dung ra việc có một căn nhà tốt hơn thế".

Dù luôn nằm trong top những người giàu nhất hành tinh, Buffett chưa bao giờ tiêu xài hoang phí. Mãi tới năm 2020 ông mới đổi chiếc điện thoại nắp gập Samsung SCH-U320 giá 20 USD của mình sang một chiếc iPhone 11, trong khi cổ phiếu Apple là khoản đầu tư lớn thứ ba của Berkshire, sau các mảng bảo hiểm và đường sắt.

Khi đổi sang dùng iPhone 11, Buffett cho biết chiếc điện thoại nắp gập của ông đã "hỏng vĩnh viễn" và ông chủ yếu dùng chiếc điện thoại mới để nghe và gọi. "Các bạn đang thấy một ông lão 89 tuổi mới chỉ bắt đầu làm quen với iPhone", ông nói và cho biết ông không dùng hết các tính năng của iPhone như mọi người.

Ngoài ra, Buffett cũng chưa bao giờ tiêu quá 4 USD cho bữa sáng.

Trong hành trình kéo dài 5 phút mỗi sáng để tới văn phòng, Buffett thường mua bữa sáng từ một cửa hiệu McDonald’s. Có ba thực đơn quen thuộc mà ông thường lựa chọn: 2 bánh xúc xích giá 2,61 USD; 1 xúc xích, 1 trứng và phô mai giá 2,95 USD; hoặc 1 miếng thịt xông khói, 1 trứng, và phô mai giá 3,17 USD.

Trong một bộ phim tài liệu mang tựa đề "Trở thành Warren Buffett" của HBO phát hành năm 201, nhà đầu tư huyền thoại đã giải thích về cách ông chọn thực đơn cho bữa sáng. "Thực đơn 3,17 USD có thịt xông khói, trứng và bánh quy phô mai. Nhưng nếu thị trường giảm điểm sáng hôm đó, tôi sẽ bỏ qua thực đơn 3,17 USD và chọn thực đơn giá 2,95 USD", Buffett nói.