Đánh thuế cho thuê căn hộ chung cư: Cả chủ lẫn khách đều… khó

Thu thuế từ hoạt động cho thuê căn hộ và mặt bằng kinh doanh tại chung cư không mới, nhưng cách thức thực hiện sao cho tránh thất thu và đảm bảo sự công bằng là vấn đề đang được quan tâm.

Giá thuê giảm, “đỏ mắt” tìm khách
 
Cục thuế TP.HCM vừa có tờ trình và một trong những nội dung nhận được sự quan tâm là kế hoạch quản lý công tác thuế đối với hoạt động cho thuê căn hộ, mặt bằng kinh doanh tại các chung cư, cao ốc.
 
Trước mắt, Cục thuế TP.HCM đề xuất thí điểm thu thuế cho thuê căn hộ, mặt bằng kinh doanh tại 6 chung cư ở Q.11.
 
Ngoài thu thập danh sách chủ hộ cho thuê để hướng dẫn đăng ký, kê khai thuế, cơ quan thuế sẽ vận động chủ hộ cung cấp hợp đồng thuê để so sánh giá cho thuê và giá kê khai thuế.

Cục thuế TP.HCM đề xuất thí điểm thu thuế từ hoạt động cho thuê căn hộ tại 6 chung cư.

Sau TP.HCM, Cục thuế TP.Hà Nội cũng vừa chỉ đạo các chi cục thuế trực thuộc tăng cường rà soát, quản lý các hộ, cá nhân cho thuê nhà, hộ kinh doanh nhà nghỉ, lưu trú.
 
Cơ quan thuế sẽ phối hợp với chính quyền địa phương quản lý lưu trú, đặc biệt với người nước ngoài, để kịp thời phát hiện, xử lý về việc không đăng ký kê khai, nộp thuế đối với việc cho thuê nhà, cơ sở lưu trú của chủ hộ kinh doanh.
 
Trước thông tin đánh thuế người cho thuê căn hộ và mặt bằng kinh doanh tại các chung cư, vấn đề được quan tâm hiện nay là cách thức thực thi như thế nào cho “hợp tình, hợp lý”?
 
Bà P.K.K (ngụ TP.Thủ Đức), người đang có một căn hộ cho thuê ở TP.Thủ Đức cho biết, trong thời gian dịch Covid-19 xảy ra, việc tìm khách thuê là không dễ. Căn hộ 1 phòng ngủ và đưa ra giá thuê mềm nhất có thể nhưng bà K. đăng tin rao cả tháng vẫn không có khách.
 
Vì muốn nhanh có thu nhập, bà K. phải ký gửi cho một đơn vị môi giới. Khi ký hợp đồng cho thuê căn hộ với khách trong thời hạn 1 năm, bà K. phải trả 1 tháng tiền thuê cho bên môi giới.
 
“Dịch bệnh đã ảnh hưởng đến thu nhập của mọi người, bên thuê có thể huỷ hợp đồng bất cứ lúc nào. Nếu đánh thuế cho thuê thì chủ nhà phải tính đến phương án tăng giá, trong khi đa số người thuê nhà lúc này đều khó khăn”, bà K. chia sẻ.
 
Thực tế cho thấy, từ đầu năm 2020 đến nay, thị trường bất động sản cho thuê tại TP.HCM nói riêng và cả nước nói chung đối mặt với nhiều khó khăn. Khách thuê trả nhà ngày càng nhiều, giá thuê liên tục đi xuống.
 
Theo số liệu thống kê sơ bộ, giá cho thuê căn hộ tại TP.HCM đã giảm từ 10% đến 30%, mặt bằng kinh doanh thậm chí còn giảm sâu hơn. Đáng nói, mặc dù chủ nhà chấp nhận giảm giá để có khách thuê nhưng tỷ lệ lấp đầy vẫn chỉ ở mức 30% - 40%.

Cần có lộ trình để đảm bảo sự công bằng
 
Chia sẻ với VietNamNet, Giảng viên Trần Nguyên Đán (Trường Đại học Kinh tế TP.HCM) cho rằng, việc đưa hình thức cho thuê căn hộ, mặt bằng kinh doanh tại chung cư vào diện thu thuế là phù hợp với quy định pháp luật thuế.
 
Tuy nhiên, việc thu thuế phải được triển khai đồng loạt trên cả nước chứ không thể thí điểm ở địa phương nào hoặc vài chung cư nào, bởi việc thu thuế cần phải đảm bảo được sự công bằng.
 
Về cơ chế thu thuế làm sao để tránh thất thoát, theo Giảng viên Trần Nguyên Đán, cơ quan thuế nên bắt đầu từ việc cho chủ hộ kê khai, nộp thuế điện tử. Trên cơ sở đó, cơ quan thuế sẽ quản lý và hậu kiểm.
 
“Dịch Covid-19 khiến nhiều người mất việc làm. Ngay lúc này mà thu thuế nữa sẽ thêm gánh nặng cho người dân. Điều cần thiết hiện nay là hoàn thiện khung pháp lý về thu thuế, đưa những hộ này vào diện quản lý, để họ tự kê khai.

Giai đoạn này chỉ nên thu thập thông tin phục vụ việc quản lý, để cho người dân tự đăng ký. Quy định nộp thuế cho thuê tài sản đã có nhưng lâu nay chúng ta không siết, bây giờ siết thì phải thực hiện đồng loạt và có lộ trình để đảm bảo sự công bằng. Như vậy sẽ dễ nhận được sự đồng thuận hơn”, Giảng viên Trần Nguyên Đán nói.

Theo các chuyên gia, việc thu thuế từ cho thuê căn hộ, mặt bằng kinh doanh tại chung cư nên có lộ trình để đảm bảo sự công bằng.

Đồng quan điểm, Luật sư Đỗ Thanh Lâm (Công ty Luật TNHH Kiến Việt) cho hay, việc tăng cường công tác quản lý, đặc biệt với lĩnh vực thuế, là điều cần thiết. Tuy vậy, nếu chỉ áp dụng ở một vài lĩnh vực hoặc vài địa phương sẽ dẫn đến bất công, tâm lý so sánh trong xã hội.
 
Do đó,việc tăng cường công tác chống thất thu thuế cần được thực hiện đồng bộ và tránh tận thu đối với cá nhân, hộ kinh doanh nhỏ lẻ, nhất là trong thời kỳ dịch bệnh như hiện nay.
 
Luật sư Lâm cho rằng, đề xuất thu thuế từ hoạt động kinh doanh cho thuê căn hộ, mặt bằng kinh doanh tại chung cư của Cục thuế TP.HCM không mới. Nội dung này đã được quy định trong các văn bản luật thuế.
 
Theo quy định, cá nhân, hộ kinh doanh phải kê khai và nộp thuế dựa vào tổng doanh thu trong năm. Nếu tổng doanh thu trong năm dương lịch dưới 100 triệu đồng thì không phải nộp thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) và thuế Giá trị gia tăng (GTGT).
 
Trường hợp tổng doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên phải nộp thuế TNCN và thuế GTGT. Mức thuế suất phải nộp lúc này tuỳ thuộc vào lĩnh vực kinh doanh. Trong đó, loại hình cho thuê tài sản chịu mức thuế cao nhất, gồm 5% thuế TNCN và 5% thuế GTGT (tổng cộng 10%).

Thí điểm thu thuế từ việc cho thuê căn hộ, mặt bằng kinh doanh ở chung cư

Không chỉ các hộ cho thuê căn hộ, mặt bằng kinh doanh và văn phòng tại các chung cư mà cả những hộ trực tiếp kinh doanh, cung cấp dịch vụ tại khu vực chung cư cũng phải nộp thuế. 

Phương Anh Linh