Hàng tỷ đồng 'nằm chờ' tại cửa khẩu Lạng Sơn

Mẫu chứng nhận xuất xứ Trung Quốc cấp theo chuẩn mới nhưng lại chưa có hiệu lực ở Việt Nam khiến doanh nghiệp không thông quan được hàng. 

Một số doanh nghiệp phản ánh, từ ngày 20/8, nhiều container hàng nhập khẩu từ Trung Quốc của các đơn vị Việt Nam bị ùn tại cửa khẩu Hữu Nghị và Tân Thanh, tỉnh Lạng Sơn. Nguyên nhân là phía Trung Quốc cấp cho doanh nghiệp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá (C/O) theo mẫu mới, khác mẫu trước đó. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp mang mẫu giấy C/O mới này đến cơ quan hải quan Việt Nam để làm thủ tục thì lại không được chấp nhận.

Việc này khiến các container hàng của doanh nghiệp phải lưu lại ở cửa khẩu mấy ngày qua. Đến sáng ngày 23/8, tình trạng này vẫn không được giải quyết khiến một số doanh nghiệp phải hạ hàng khỏi container, chuyển xuống các kho chứa. 

Các container hàng của đơn vị nhập khẩu từ Trung Quốc về Việt Nam "nằm" chờ tại cửa khẩu Lạng Sơn. Ảnh: Thanh Tuyền

"Hoa quả, nông sản của chúng tôi đang bị vướng mấy container, trị giá hàng tỷ đồng. Nếu không giải phóng hàng kịp thời thì hàng hoá sẽ hỏng cả lô. Nếu thêm vài ba hôm nữa thì lô hàng sẽ đổ đi hết, chưa kể đến chi phí lưu kho bãi mỗi ngày xấp xỉ 10 triệu đồng mỗi container. Hàng bán ra ở thị trường trong nước lại không có để cung cấp cho đối tác", đại diện một doanh nghiệp cho hay.

Một số doanh nghiệp nhập khẩu các mặt hàng nhôm kính cũng lo ngại ùn tắc, lưu kho lâu sẽ ảnh hưởng đến chất lượng, hỏng hóc và thiệt hại. 

Chia sẻ với VnExpress ngày 23/8, ông Vy Công Tường, Phó cục trưởng Cục Hải quan Lạng Sơn cho biết, từ 9h ngày 20/8, nhiều doanh nghiệp làm thủ tục qua Chi cục Hải quan Tân Thanh và Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị xuất trình C/O mẫu mới, được quy định trong Thông tư 12/2019 của Bộ Công Thương quy định quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định khung về hợp tác kinh tế toàn diện giữa Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á và Trung Quốc.

Tuy nhiên, thông tư này đến ngày 12/9 mới có hiệu lực thi hành nên các đơn vị hải quan cửa khẩu không có căn cứ để chấp nhận các C/O mẫu mới bởi không phù hợp với quy định hiện hành tại Thông tư 36/2010 của Bộ Công Thương.

"Loại giấy tờ này liên quan đến việc xem xét hưởng thuế ưu đãi đặc biệt cho doanh nghiệp. Do đó, chúng tôi hướng dẫn nếu các đơn vị muốn thông quan lô hàng thì có thể nộp thuế trước và nợ C/O. Đến khi nào quy định có hiệu lực doanh nghiệp sẽ nộp bổ sung theo quy định để được hoàn số thuế ưu đãi. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp kêu khó khăn", ông Tường nói, đồng thời cho biết ngay từ ngày 20/8 đã báo cáo Tổng cục Hải quan về vướng mắc nói trên để sớm tháo gỡ cho các doanh nghiệp.  

Đại diện Bộ Công Thương cho biết đang phối hợp với Tổng cục Hải Quan hướng dẫn Hải quan để xứ lý các vướng mắc trên. Trong đó, quan điểm của cơ quan này là chấp nhận C/O form E mẫu mới theo thỏa thuận giữa các nước ASEAN và Trung Quốc và không phải chờ đến ngày thông tư 12 có hiệu lực. Tuy nhiên việc có chấp nhận mẫu C/O mới hay không thì Tổng cục Hải quan sẽ xem xét, quyết định.

Đại diện Tổng cục Hải quan cho biết sáng ngày 23/8, cơ quan này đã có công văn đề nghị Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) chấp nhận C/O mẫu mới từ ngày 20/8. 

"Việc này sẽ gây khó khăn cho các doanh nghiệp do không được hưởng thuế ưu đãi đặc biệt, gây ách tắc hàng hoá tại cửa khẩu cũng như phát sinh thêm các thủ tục sau này cho cơ quan hải quan", văn bản của Tổng cục Hải quan nêu, đồng thời đề nghị Bộ Công Thương có ý kiến trả lời về việc chấp thuận hay không trước ngày 26/8. 

Nguyễn Hà - Anh Minh