Người thất nghiệp được phát tiền vẫn không chịu đi làm

Thử nghiệm thu nhập phổ thông cơ bản tại Phần Lan chỉ giúp người nhận hạnh phúc hơn chứ không cải thiện được tình trạng thất nghiệp.

Phần Lan vừa công bố kết quả chính thức chương trình thử nghiệm cấp 560 euro mỗi tháng cho 2.000 người thất nghiệp được chọn ngẫu nhiên, trong độ tuổi từ 25 đến 58, giai đoạn 2017 - 2018. Mục đích là để xem cách này có khuyến khích người thất nghiệp tìm việc làm hơn không. Bởi lẽ, nhiều người thất nghiệp ở Phần Lan không muốn làm việc, dù là bán thời gian, vì chỉ cần có thu thì trợ cấp của họ có thể bị cắt.

Tuy nhiên, trái với mong đợi của chuyên gia, những người được phát tiền không cải thiện gì về tình trạng thất nghiệp so với những người nhận trợ cấp thất nghiệp theo quy định hiện hành.

Lợi ích đáng kể nhất của chương trình là 2.000 người tham gia có cải thiện đáng kể về mặt tâm lý. Họ mô tả tình hình tài chính cá nhân với thái độ tích cực hơn, ít căng thẳng và lo lắng hơn so với nhóm đối chứng. Người được phát tiền cũng cho biết họ cảm thấy tin tưởng hơn vào những người khác và các tổ chức xã hội. Họ cũng lạc quan hơn về khả năng của bản thân để thay đổi cuộc sống, tình hình tài chính cá nhân và tương lai nghề nghiệp.

Trong khi đó, người nhận trợ cấp thất nghiệp truyền thống lại thường xuyên phàn nàn rằng họ gần như không thể biết rõ nếu nhận một công việc bán thời gian sẽ ảnh hưởng thế nào về tình hình tài chính vào cuối tháng. Ngoài ra, theo quy định, nếu họ từ chối các đề nghị công việc hay đào tạo sẽ bị phạt tiền. Một số cho rằng việc theo đuổi đam mê cá nhân cũng có thể bị mất quyền lợi trợ cấp thất nghiệp. Đây là những lý do người nhận trợ cấp kiểu truyền thống thấy căng thẳng hơn.

Kết quả nghiên cứu được công bố hôm 5/4, dựa trên các cuộc phỏng vấn qua điện thoại được thực hiện cuối 2018. Các kết quả sâu hơn sẽ được tiếp tục công bố vào năm sau.

Phần Lan là nước đầu tiên trên thế giới thử nghiệm thu nhập cơ bản ở cấp quốc gia. Chính phủ muốn tìm hiểu xem thu nhập cơ bản có thể giúp đơn giản hóa hệ thống an sinh xã hội, loại bỏ quan liêu và các bẫy động lực làm việc hay không.

Phiên An (theo Bloomberg)