Nhân sự du lịch Việt Nam năng suất chưa bằng một nửa Thái Lan

Là người thứ ba đọc tham luận tại Diễn đàn cấp cao Du lịch Việt Nam 2018, ông Nguyễn Xuân Thành - Giám đốc phát triển Đại học Fulbright Việt Nam nhấn mạnh về câu chuyện năng suất lao động Việt Nam đang thấp hơn nhiều so với khu vực, dù quy mô của ngành đã tăng nhiều lần trong những năm gần đây.

Ông Nguyễn Xuân Thành - Giám đốc phát triển Đại học Fulbright Việt Nam. Ảnh: Ngọc Thành

"Nếu nhìn vào con số tăng trưởng doanh thu của thị trường thì đây có thể là kết quả ấn tượng, nhưng nếu lấy giá trị ngành du lịch chia cho tổng lao động thì năng suất lại ở mức khá thấp", ông Thành nói và cho biết thêm, năng suất lao động ngành du lịch của Việt Nam chỉ bằng 40% so với Thái Lan và 45% so với Malaysia.

Theo ông Thành, năm 2000, tổng doanh thu ngành du lịch của Việt Nam chỉ đạt 1,23 tỷ USD nhưng đến năm 2017 đã tăng lên 22,7 tỷ USD. Tuy nhiên, năng suất lao động của mỗi nhân sự trong ngành trong năm 2017 chỉ đạt 77 triệu đồng, tương đương khoảng 3.400 USD, con số này chỉ cao hơn một số lĩnh vực thâm hụt lao động như nông nghiệp hay xây dựng, còn thấp hơn nhiều so với phân khúc dịch vụ và một số ngành công nghiệp khác.

Theo Giám đốc Phát triển Đại học Fulbright Việt Nam, thực tế này xuất phát từ những thiếu hụt trong kỹ năng của lao động ngành du lịch và sự bất cân xứng trong đào tạo.

Yêu cầu của thị trường du lịch hiện nay cần nhiều yếu tố, từ kiến thức tổng quát, ngoại ngữ, kỹ năng mềm, tính chuyên nghiệp hay năng lực quản lý nhưng trên thực tế, các chương trình đào tạo hiện nay về du lịch lại quá chú trọng vào các phân ngành hẹp, thiên về nghiệp vụ, thiếu gắn kết với tình hình thực tế.

Thừa nhận thực tế đại diện Fulbright đề cập, ông Phạm Hồng Dũng – Phó tổng giám đốc Tập đoàn Mường Thanh cho biết nhiều nhân sự trong ngành chỉ mới ra trường. Ông Dũng cũng cho hay, để đáp ứng cho chuỗi khoảng 60 khách sạn với 10.000 nhân viên, Mường Thanh phải mất nhiều thời gian đào tạo. Ví dụ cấp trưởng bộ phận, thời gian đào tạo từ cơ bản đến khi đảm trách được vị trí khoảng 2 năm. Còn vai trò quản lý khách sạn (giám đốc), thời gian có thể mất 5-7 năm. Tập đoàn này cũng phải điều chuyển nhân sự giữa các vị trí, khách sạn để có thể đủ nhân sự.

Để khắc phục sự bất cân xứng này, theo ông Nguyễn Xuân Thành, cần xây dựng hai chương trình đào tạo chính dành cho ngành du lịch tập trung vào các chương trình đào tạo để chuẩn bị sẵn sàng cho mọi nhân sự tham gia và sử dụng nền tảng công nghệ Open Digital Platform.

Chương trình thứ nhất cần tập trung chuyển đổi một cách có hệ thống vào lực lượng lao động du lịch dựa trên các tiêu chuẩn nghề du lịch VN (VTOS), tăng cường các kỹ năng và kiến thức thiết thực cho các nhóm ngành du lịch, tiếp thu kinh nghiệm làm việc thực tiễn dưới sự hướng dẫn của những chuyên gia/ cố vấn trong ngành...

Trong khi đó, ở chương trình thứ hai, ông Thành nhấn mạnh vào việc sử dụng nền tảng công nghệ để đưa vào giáo dục và phát triển nguồn nhân lực dựa trên việc tạo một Digital Platform mang tính mở. Ở chương trình này, Giám đốc phát triển Fulbright cho rằng nên kết hợp với các cơ sở doanh nghiệp để cùng xây dựng một nền tảng mở như một trung tâm phát triển nguồn nhân lực trực tuyến, uy tín và có thể tổ chức ở nhiều cấp độ từ lãnh đạo quản lý trở xuống.

Minh Sơn