Giám đốc bán nhà Sài Gòn về quê làm chocolate

Năm 2016, trong lần đi công tác ở bà Rịa Vũng Tàu, anh Hồ Sĩ Bảo, giám đốc một công ty vận chuyển ở Sài Gòn, có dịp tiếp xúc với những nông dân trồng cacao nơi đây. Anh nói cacao khi ấy chất lượng tốt nhưng chỉ bán được trái, dễ bị thương lái ép giá nên nhiều người chán nản, chặt bỏ trồng cây khác kinh tế hơn.

Trở lại Sài Gòn nhưng không quên được cây cacao, sau một đêm suy nghĩ, Bảo nói ý tưởng "gây sốc" với vợ là từ bỏ công việc giám đốc và bán căn nhà đang ở để khởi nghiệp. Sau thời gian thuyết phục, vợ anh đồng ý bán căn nhà được 1,1 tỷ đồng. Họ mượn thêm 2 tỷ từ người thân, bạn bè rồi dắt hai con về Sông Xoài, Bà Rịa - Vũng Tàu mua đất, cất nhà và làm nhà xưởng chế biến cacao. 

"Thay đổi môi trường sống từ thành phố sôi động về nông thôn hẻo lánh thật sự không dễ dàng. Bao lần nhìn vợ con bị rết, bò cạp, côn trùng cắn mà xót không nói nên lời", anh Bảo kể về những ngày đầu xây xong căn nhà năm 2016. Chưa hết, chàng trai Sài Gòn còn mất 4 tháng mới nhận được cái gật đầu của hơn 30 hộ nông dân tại huyện Tân Thành và Châu Đức thành lập Hợp tác xã cacao hữu cơ Châu Đức, trồng cacao theo tiêu chuẩn anh đặt ra trên diện tích 55 ha.

Anh Hồ Sĩ Bảo bên chiếc máy điều chỉnh nhiệt độ chocolate để tạo tính kết tinh trước khi đổ khuôn.

Khi đã có nguồn trái, Bảo đầu tư 8 thùng gỗ để ủ lên men hạt cacao. Mỗi mẻ ủ mất 6 ngày, 24 tiếng phải đảo một lần. Sau 6 ngày lên men, hạt cacao đem ra phơi nắng 10 ngày, mỗi ngày phải đảo sàn phơi 4-5 lần để hạt khô tự nhiên, giữ được hương vị. Song, mẻ đầu tiên thất bại hoàn toàn, 100 triệu đồng tan biến.

Sau hơn trăm lần ủ mới thành công, Bảo tìm gặp người bạn, cũng là giảng viên cơ khí ở một trường đại học. Thấy đam mê của anh, người bạn đồng ý chuyển giao máy móc, kỹ thuật sản xuất cacao. Đó là giai đoạn cuối năm 2016, trong tay còn 30 triệu đồng, anh gom hết đặt cọc mua máy. "Tết năm đó nhà không còn tiền sắm sửa nhưng mọi người vẫn thấy vui vì nghĩ đi đúng hướng", anh nói bắt đầu sản xuất bột cacao từ tháng 4/2017.

Tuy nhiên, vui cũng qua mau như Tết. Yếu thế về thương hiệu và xác định không đúng phân khúc khách hàng khiến đầu ra kém, sản xuất tồn đọng, chi phí vận hành lớn trong khi nhà phân phối nợ tiền không trả. Vào cao điểm, nhà kho tồn đến 500 kg bột, giá trị gần 240 triệu đồng. Công ty phải trả lương 5 nhân viên và mỗi tháng tiếp nhận 4 tấn trái caccao từ 30 xã viên.

"Mỗi ngày thức dậy là nợ ngày càng tăng, niềm tin của nông dân, nhân viên và gia đình càng giảm. Tôi nghi ngờ năng lực và cơ hội thành công của mình. Vốn cạn kiệt, có lúc chỉ còn đủ tiền mua mấy gói mì tôm", anh nói.

Năm đó, khi cacao hết mùa thu hoạch, Bảo nhìn lại hướng đi và quyết định làm chocolate. Tiền không còn, anh bán tất cả những hạt cacao tốt nhất của mình và  những thứ khác có thể để gom 250 triệu đồng mua máy. Y như hồi ủ hạt, những mẻ chocolate đầu cũng thất bại để thử độ  "lì" của chàng trai sinh năm 1985. Anh "lỳ" thật nhưng lần này có duyên gặp được đối tác  - tập đoàn Meiji (Nhật Bản).

Sau khi thăm trang trại, tập đoàn quyết định hỗ trợ kỹ thuật làm chocolate thủ công. Bảo gửi qua Nhật cho đối tác kiểm tra, đánh giá hương vị, chất lượng rồi tinh chỉnh nhiều lần để cuối cùng được Meiji công nhận đạt vào tháng 8/2018.

Để có thương hiệu, anh mang sản phẩm đi dự thi chocolate. Tháng 9/2018, sản phẩm của anh giành giải Bạc ở International Chocolate Award khu vực Châu Á - Thái Bình Dương tại Đài Loan và đi tiếp vào vòng quốc tế với giải Đồng chung cuộc. Anh trở thành người Việt Nam duy nhất đến nay có giải này.

Sau giải thưởng, chocolate Bapula của Bảo bắt đầu bán lẻ khá chạy. Từ tháng 12, 1.000 thanh chocolate nguyên chất trị giá 50 triệu đồng đã được xuất đi Nhật. Anh cho biết chuẩn bị ký kết với một nhà phân phối ở Hà Nội hợp đồng 40 triệu trong tháng sau và chuẩn bị làm việc với một hệ thống siêu thị.

"Kế hoạch năm 2019 của tôi là đẩy mạnh xuất khẩu qua Nhật Bản, Singapore và Hàn Quốc. Tại nội địa, tôi hướng đến đưa hàng vào các hệ thống như Vinmart, Satra, Annam Gourmet. Ngoài ra, tôi sẽ mở các cửa hàng ở TP HCM, Đà Lạt, Nha Trang, Đà Nẵng và Hà Nội", anh lên kế hoạch.

Bảo nói rằng cứ mỗi lần anh chuyển sang một bước mới là có sẵn thất bại chờ phía trước. Nhưng như hồi vừa dựng xong nhà ở quê, hồi mới ủ hạt hay ra lò những mẻ chocolate đầu tiên, anh nói rằng mình sẽ vẫn chọn bước tới. Anh thừa nhận cú liều bỏ phố về quê này chỉ mới bắt đầu.

Viễn Thông