Hà Nội không đủ quỹ đất để thanh toán các dự án BT

Sở Kế hoạch Đầu tư TP Hà Nội vừa có báo cáo UBND TP Hà Nội về tình hình triển khai các dự án theo mô hình hợp tác công tư (PPP) trên địa bàn thành phố. Mô hình hợp tác công tư bao gồm cả hình thức BT (xây dựng - chuyển giao), BOT (xây dựng- kinh doanh- Chuyển giao), BTO (Xây dựng - Chuyển giao- Kinh doanh). Tuy nhiên, theo cơ quan này, đa số các dự án PPP trên địa bàn thành phố đều thực hiện theo hình thức hợp đồng BT. 

Cơ quan này cho biết, năm 2017, sau khi kêu gọi đầu tư, Sở đã tham mưu thành phố thông qua danh mục 128 dự án PPP. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai một số dự án đã chuyển hình thức đầu tư nên chỉ còn lại 115 dự án theo mô hình này. 

Số dự án được thông qua việc thực hiện theo hình thức PPP trên địa bàn Hà Nội
Tiến độ	Số dự án	Tổng mức đầu tư (ĐVT: Tỷ đồng)
Đã hoàn thành	8	13.500
Đang triển khai	12	29.000
Đang thực hiện thủ tục đầu tư	95	271.000
Tổng số dự án	115	313.500

Sở Kế hoạch & Đầu tư cũng cho biết, ngày 9/2 vừa qua đã đề xuất kế hoạch thực hiện 95 dự án đang thực hiện thủ tục đầu tư nói trên theo kế hoạch ưu tiên. 

Trong số này có 35 dự án thuộc nhóm ưu tiên triển khai. Tuy nhiên, theo Sở, 16 trong số 35 dự án thuộc danh mục công trình trọng điểm của thành phố giai đoạn 2016-2020. 19 dự án giải quyết ùn tắc giao thông và môi trường bức xúc dân sinh. Với 19 dự án này, thành phố đã báo cáo Thanh tra Chính phủ đề xuất một số cơ chế đặc thù cho thủ đô để triển khai các dự án đầu tư theo mô hình PPP nhằm giải quyết ùn tắc giao thông và môi trường bức xúc dân sinh. 

9 dự án địa phương đã đủ quỹ đất thanh toán. 51 dự án còn lại không thuộc danh mục các dự án trọng điểm, cấp bách ưu tiên triển khai. 

Một tuyến đường tại Hà Nội được xây dựng theo hình thức BT. Ảnh: Bá Đô

Cơ quan này cho biết, việc triển khai thời gian qua, bên cạnh những vướng mắc về quy định pháp luật thì còn vấn đề thu xếp quỹ đất thanh toán cho các dự án. Theo Sở Kế hoạch & Đầu tư tổng diện tích đối ứng dự kiến là 8.858,5 ha, tiền sử dụng đất tạm tính xấp xỉ 119.000 tỷ đồng. Đất đối ứng chủ yếu nằm ở các khu vực ngoại thành như huyện Ba Vì, Chương Mỹ, Thanh Oai. Tuy nhiên, cơ quan này cho biết những con số trên mới đáp ứng khoảng 44% nhu cầu, trong đó, riêng nhóm 35 dự án ưu tiên mới đáp ứng được chưa đầy một nửa. 

Theo Sở, đa số các dự án PPP trên địa bàn thành phố thực hiện theo hình thức hợp đồng BT. Do đó việc quỹ đất thanh toán không đáp ứng, đặc biệt với nhóm các dự án ưu tiên sẽ gây mất cân đối trong khả năng thanh toán cho nhà đầu tư. Điều này có thể dẫn đến tình trạng kéo dài quá trình triển khai thủ tục đầu tư, không đảm bảo tiến độ trong giai đoạn 2016-2020, không giải quyết kịp thời các vấn đề ùn tắc giao thông hay môi trường bức xúc dân sinh. 

Để giải quyết các vấn đề nói trên, Sở đề xuất trước hết các cấp chính quyền, sở ngành hướng dẫn nhà đầu tư hoàn thiện hồ sơ đề xuất hoàn thiện trước ngày 30/8. Trường hợp quá hạn trên nhà đầu tư chưa trình thẩm định thì Sở Kế hoạch & Đầu tư sẽ rà soát, trình thẩm định tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư. 

Sở Quy hoạch & Kiến trúc cũng cần phối hợp với Sở Tài nguyên & Môi trường rà soát, giới thiệu quỹ đất thanh toán cho các dự án, tính tiền sử dụng đất theo chỉ đạo của thành phố. 

Đối với 51 dự án không phải dự án trọng điểm, cấp bách ưu tiên triển khai và chưa cân đối đủ quỹ đất đối ứng, Sở đề xuất sẽ kiểm tra, rà soát, báo cáo UBND thành phố chỉ đạo đối với từng trường hợp cụ thể. 

Theo Sở Kế hoạch & Đầu tư, nếu sớm giải quyết được những khó khăn, vướng mắc nói trên thì dự kiến đến năm 2020 thành phố sẽ có 17 dự án PPP hoàn thành, 12 dự án đang triển khai và 15 dự án đã phê duyệt được công bố đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.  

Trước đó, cũng liên quan đến hình thức đầu tư BT,  UBND thành phố Hà Nội đã có quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư và cấp Giấy chứng nhận đầu tư cho 5 dự án về hạ tầng giao thông theo hình thức hợp đồng này, thanh toán bằng quỹ đất hàng trăm ha cho các nhà đầu tư. 

Tuy nhiên, sau đó Bộ Tài chính đã có có công văn đề nghị UBND TP Hà Nội rà soát việc chấp thuận chủ trương sử dụng tài sản công (quỹ đất) để thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện dự án này. Theo lý giải, cơ quan này đã có đề nghị Chính phủ tạm dừng việc xem xét, quyết định sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư kể từ ngày 1/1/2018 cho đến khi nghị định về vấn đề này có hiệu lực thi hành. 

Nguyễn Hà